گلوکونات سدیم

فهرست : 

1. گلوکونات سدیم چیست
2. فرمول شیمیایی
3. کاربردها
4. مزایا
5. کاربرد در صنایع مختلف
6. کاربرد در صنعت ساختمان
7. استانداردهای بین المللی
8. استانداردهای ایران
9. مشخصات فیزیکی و شیمیایی
10. ایمنی
11. نگهداری و انبار

 

گلوکونات سدیم چیست

سدیم گلوکونات یک ترکیب شیمیایی است که از ترکیب سدیم، گلوکونیک اسید و آب به دست می‌آید. این ماده به صورت پودر سفید رنگی یافت می‌شود که به راحتی در آب حل می‌شود ؛ سدیم گلوکونات به عنوان یک افزودنی غذایی با شماره E574 شناخته می‌شود و به طور گسترده‌ای در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی بهداشتی استفاده می‌شود. از خواص مهم سدیم گلوکونات می‌توان به طعم‌دهندگی، نگهدارندگی، کنترل pH و کاهش اسیدیته اشاره کرد. همچنین این ماده باعث افزایش رشد میکروارگانیسم‌ها نمی‌شود. به طور کلی، سدیم گلوکونات یک ترکیب چندمنظوره با ایمنی بالا برای مصرف انسان محسوب می‌شود.

 

 

فرمول شیمیایی گلوکونات سدیم

فرمول شیمیایی سدیم گلوکونات به صورت زیر است:

C6H11NaO7

در این فرمول:

C به معنای کربن است که 6 اتم دارد

H به معنای هیدروژن است که 11 اتم دارد

Na به معنای سدیم است 

O به معنای اکسیژن است که 7 اتم دارد

بنابراین، سدیم گلوکونات یک ترکیب آلی است که شامل یک اتم سدیم، 6 اتم کربن، 11 اتم هیدروژن و 7 اتم اکسیژن می‌باشد. این ترکیب از واکنش سدیم هیدروکسید با گلوکونیک اسید به دست می‌آید.

 

کاربردهای گلوکونات سدیم

برخی از کاربردهای سدیم گلوکونات به زبان فارسی عبارتند از:

• استفاده به عنوان نگهدارنده و افزایش دهنده طعم در مواد غذایی مانند گوشت فرآوری شده، ماهی تن، نوشابه و غیره
• استفاده در مکمل‌های غذایی و ویتامین‌ها به عنوان پرکننده و طعم‌دهنده
• استفاده در محصولات بهداشت دهان و دندان مانند خمیردندان و دهانشویه به عنوان عامل کاهنده پلاک و جلوگیری از پوسیدگی دندان
• به کارگیری در داروها به منظور کنترل pH و جلوگیری از ترش شدن
• استفاده در محصولات آرایشی و بهداشتی مانند شامپو و لوسیون‌های مرطوب‌کننده پوست
• به کار بردن به عنوان عامل کمپلکس‌کننده و پایدارکننده در صنایع داروسازی
• استفاده در صنایع نساجی و چرم برای نرم‌کنندگی و افزایش کیفیت

 

 

مزایای گلوکونات سدیم

برخی از مزایا و خواص مفید سدیم گلوکونات به زبان فارسی به شرح زیر است:

• خاصیت نگهدارندگی و جلوگیری از فساد مواد غذایی
• افزایش طعم و مزه مواد غذایی
• خاصیت ضد باکتری و ضد قارچ
• تنظیم و کنترل pH محصولات
• جلوگیری از رسوب و ته‌نشینی املاح
• خاصیت امولسیون کنندگی و پایدارسازی محلول‌ها
• ایجاد بافت مطلوب در مواد غذایی
• بهبود خواص رئولوژیکی محصولات
• سازگاری با پوست و غشاهای مخاطی
• عدم تحریک‌پذیری و سمیت
• قیمت مناسب و در دسترس بودن
• خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی

به طور کلی، سدیم گلوکونات یک افزودنی ایمن و کاربردی برای صنایع غذا و دارو محسوب می‌شود.

 

کاربرد گلوکونات سدیم در صنایع مختلف

گلوکونات سدیم کاربردهای متنوعی در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی دارد. برخی از مهمترین کاربردهای آن عبارتند از:

صنایع غذایی:

• به عنوان نگهدارنده و افزایش‌دهنده طعم در انواع گوشت، ماهی، سس و نوشیدنی
• جلوگیری از رسوب و ته‌نشینی املاح در نوشابه‌ها
• افزایش زمان ماندگاری مواد غذایی

صنایع دارویی: 

• تنظیم pH و بافر کردن محلول‌های دارویی
• ایجاد پایداری و جلوگیری از تجزیه داروها
• استفاده به عنوان پرکننده و افزایش‌دهنده حجم قرص‌ها

محصولات بهداشتی:

• استفاده در خمیردندان برای جلوگیری از پوسیدگی
• به کارگیری در شامپو و محصولات مراقبت از پوست 

صنایع آرایشی:

• استفاده در انواع لوسیون‌ها و کرم‌های مرطوب‌کننده
• بهبود خواص رئولوژیکی محصولات آرایشی

 

 

گلوکونات سدیم در صنعت ساختمان چه کاربری دارد

گلوکونات سدیم در صنعت ساختمان کاربردهای محدودی دارد. مهمترین کاربرد آن در این صنعت به شرح زیر است:

- افزودن به بتن به عنوان کاهنده آب :

گلوکونات سدیم با کاهش میزان آب مورد نیاز در مخلوط بتن، باعث افزایش قدرت و مقاومت بتن می‌شود. همچنین با کاهش نفوذپذیری بتن، از ورود آب و رطوبت به داخل بتن جلوگیری می‌کند.

- استفاده در عایق‌های نفوذی بتن :

گلوکونات سدیم با کاهش میزان نفوذ آب در بتن، باعث افزایش خاصیت عایقی بتن در برابر نفوذ آب و رطوبت می‌شود.

در مجموع، گلوکونات سدیم در صنعت ساختمان بیشتر به منظور بهبود خواص و کارایی بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

استانداردهای بین المللی گلوکونات سدیم

گلوکونات سدیم به عنوان یک افزودنی غذایی، تحت استانداردها و مقرراتی قرار دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• کد افزودنی غذایی E574 توسط کمیسیون اروپا
• مجاز بودن استفاده در مواد غذایی توسط FDA (اداره مواد غذایی و دارویی آمریکا)
• استاندارد ملی ایران به شماره 12980
• استانداردهای بین‌المللی CODEX برای افزودنی‌های غذایی
• مجاز بودن استفاده در مکمل‌های غذایی توسط EFSA (اداره ایمنی مواد غذایی اروپا)
• دستورالعمل های GMP (روش تولید مناسب) برای تولیدکنندگان
• محدودیت مصرف روزانه حداکثر تا 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن

بنابراین گلوکونات سدیم تحت نظارت و کنترل استانداردهای بین‌المللی قرار دارد تا اطمینان از ایمنی و کیفیت آن وجود داشته باشد.

 

استانداردهای ایران گلوکونات سدیم

در ایران، گلوکونات سدیم تحت پوشش استاندارد ملی ایران به شماره 12980 قرار دارد.

مهمترین بندهای استاندارد ملی ایران برای گلوکونات سدیم به شرح زیر است:

• حداقل خلوص 98 درصد
• رطوبت حداکثر 2 درصد
• pH محلول 10 درصد آن باید بین 7-8 باشد
• حداکثر میزان سدیم کلراید 0.2 درصد
• حداکثر آهن 10 قسمت در میلیون
• حداکثر سرب 2 قسمت در میلیون
• حداکثر آرسنیک 3 قسمت در میلیون
• نبود هر گونه فلز سنگین دیگر
• عدم وجود سموم قارچی و میکروبی

پس گلوکونات سدیم تولیدی در ایران باید مطابق با الزامات فوق تولید و عرضه شود.

 

مشخصات فیزیکی و شیمیایی گلوکونات سدیم

مشخصات فیزیکی و شیمیایی گلوکونات سدیم به شرح زیر است:

خواص فیزیکی :

• ظاهر: پودر بلورین سفید رنگ
• جرم مولی: 236.2 g/mol
• نقطه ذوب: در دمای بالای 270 درجه سانتیگراد ذوب می‌شود
• نقطه جوش: تجزیه می‌شود
• حلالیت در آب: به خوبی محلول است
• چگالی: 1.52 گرم بر سانتیمتر مکعب

خواص شیمیایی:

• فرمول شیمیایی: C6H11NaO7
• ساختار شیمیایی: نمک سدیم اسید گلوکونیک
• خاصیت اسیدی: خاصیت بازی ضعیف دارد
• pH: محلول 10% آن pH بین 7-8 دارد
• واکنش‌پذیری: با اسیدها واکنش می‌دهد و گلوکونیک اسید آزاد می‌کند
• سازگاری: با ترکیبات قلیایی و آمین‌ها سازگار است

 

ایمنی استفاده از گلوکونات سدیم

گلوکونات سدیم یک افزودنی غذایی ایمن و مجاز شناخته شده‌است. ولی نکاتی در مورد ایمنی مصرف آن وجود دارد:

• مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث اختلال در جذب منیزیم و کلسیم از روده شود.
• افراد مبتلا به نارسایی کلیه یا کبد باید از مصرف بیش از حد آن اجتناب کنند.
• ممکن است باعث واکنش‌های حساسیتی و آلرژیک در افراد حساس شود.
• تداخلات دارویی با برخی داروها مثل داروهای ضد فشارخون دارد.
• در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط مصرف شود.
• کودکان، سالمندان و بیماران باید مصرف کنترل شده‌ای از آن داشته باشند.
• مصرف طولانی مدت آن توصیه نمی‌شود.

بنابراین هرچند گلوکونات سدیم ایمن است اما مصرف آن باید زیر نظر پزشک و متخصص باشد.

 

نگهداری و انبارش گلوکونات سدیم

برای نگهداری و انبارش مناسب گلوکونات سدیم، باید نکات زیر را رعایت کرد:

• در مکان‌های خشک، خنک و تهویه مناسب نگهداری شود.
• از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، گرما و رطوبت بالا جلوگیری شود.
• محل انبارش باید عاری از حشرات و جوندگان باشد.
• محصول باید در ظروف مناسب و دربسته نگهداری شود.
• از همجواری و تماس با مواد شیمیایی مثل اسیدها، بازها و اکسیدکننده‌ها خودداری شود.
• دمای انبارش نباید از 30 درجه سانتی‌گراد بیشتر شود.
• رطوبت انبار باید کمتر از 60 درصد باشد.
• از ریخت‌وپاش و آسیب‌دیدگی ظروف جلوگیری شود.
• دور از دسترس کودکان نگهداری شود.

با رعایت این نکات، می‌توان عمر مفید گلوکونات سدیم را حفظ کرد.