اسید استئاریک

فهرست :

1. اسید استئاریک چیست
2. فرمول شیمیایی
3. خواص فیزیکی و شیمیایی
4. روش تولید
5. کاربردها
6. مزایا
7. معایب
8. انواع اسید استئاریک
9. تفاوت فنولیک و سولفونیک
10. استانداردها
11. نکات ایمنی
12. نگهداری و انبار

اسید استئاریک چیست ؟

اسید استئاریک یک اسید آلی یا یک ترکیب شیمیایی است که به صورت طبیعی در برخی از گیاهان و قارچ‌ ها وجود دارد ، این ترکیب به عنوان یک اسید آلی قوی شناخته می‌ شود و در بسیاری از صنایع شیمیایی ، داروسازی و کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد ؛ اسید استئاریک به عنوان یک ماده ضد باکتریایی و ضد قارچی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در تولید داروهایی مانند آنتی‌ بیوتیک‌ ها ، ضد عفونی کننده‌ها و ضد قارچ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد ؛ همچنین ، این ترکیب در تولید مواد شوینده، رنگ‌ها، پلاستیک‌ها و صنایع دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد ، از دیگر کاربردهای اسید استئاریک می‌توان به کنترل pH در صنایع مختلف، تولید باتری‌ های قلیایی ، تولید کودهای آلی و تولید مواد نگهدارنده در مواد غذایی اشاره کرد. با این حال، باید توجه داشت که این ترکیب به دلیل خطراتی مانند تحریک چشم و پوست، سوزش معده و تنفسی و خطرات احتمالی برای سلامتی، باید با احتیاط و تحت نظارت متخصصان مورد استفاده قرار گیرد.

فرمول شیمیایی

فرمول شیمیایی اسید استئاریک C18H36O2 است.

اسید استئاریک یک اسید چرب اشباع شده با 18 اتم کربن است. ساختار شیمیایی آن به صورت زیر است:

CH3(CH2)16COOH

که در آن:

CH3: گروه متیل 
(CH2)16: 16 گروه متیلن (گروه CH2)
COOH: گروه کربوکسیلیک اسید 

پس فرمول مولکولی C18H36O2 به دست می‌آید.

اسید استئاریک یکی از انواع اسیدهای چرب است که به طور طبیعی در چربی‌های حیوانی و گیاهی یافت می‌شود.

خواص فیزیکی و شیمیایی اسید استئاریک

این محصول جامد، مومی شکل، سفید رنگ با بوی ملایم و روغنی است.اسید استئاریک یک ترکیب شیمیایی است که به صورت مایع بی‌رنگ و بدون بو در دمای اتاق وجود دارد. این ترکیب به صورت شیمیایی با فرمول H2SO4 نشان داده می‌شود و از دو اتم هیدروژن، یک اتم گوگرد و چهار اتم اکسیژن تشکیل شده است. اسید استئاریک یکی از قوی‌ترین اسیدهای موجود در طبیعت است و به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی خود، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اسید به عنوان یک ماده اکسید کننده و آنتی‌باکتریال شناخته شده است و در تولید باتری، کود، پلاستیک، رنگ، دارو، صابون و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش تولید اسید استئاریک

اسید استئاریک به دو روش اصلی تقسیم می‌شود:

1. روش اکسیداسیون بوتانول: در این روش، بوتانول با استفاده از اکسیژن هوا در حضور کاتالیزورهایی مانند اکسید مس یا اکسید کبالت به اسید استئاریک تبدیل می‌شود.
2. روش هیدرولیز استئارات: در این روش، استئارات به وسیله آب و کاتالیزورهایی مانند اسید سولفوریک یا هیدروکلریک به اسید استئاریک تبدیل می‌شوند. این روش به دلیل سادگی و کارایی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 کاربردهای اسید استئاریک:

اسید استئاریک یکی از اسیدهای چربی است که در بسیاری از مواد غذایی و صنایع دارویی استفاده می‌شود. برخی از مزایا و کاربردهای این اسید عبارتند از:

1. استفاده در صنایع دارویی: اسید استئاریک به عنوان یک ماده فعال در بسیاری از داروها و محصولات دارویی استفاده می‌شود. این اسید به عنوان یک ماده ضد باکتری و ضد قارچی در داروهای مختلف مانند ضد عفونی کننده‌ها، ضد قارچ‌ها و ضد التهاب‌ها استفاده می‌شود.
2. استفاده در صنایع غذایی: اسید استئاریک به عنوان یک ماده افزودنی در بسیاری از مواد غذایی مانند نوشیدنی‌ها، آبمیوه‌ها، سس‌ها، کنسروها و غیره استفاده می‌شود. این اسید به عنوان یک ماده افزودنی طعم‌دهنده و اسیدیته‌بخش در مواد غذایی استفاده می‌شود.
3. استفاده در صنایع کشاورزی: اسید استئاریک به عنوان یک ماده افزودنی در کودهای گیاهی استفاده می‌شود. این اسید به عنوان یک ماده اسیدیته‌بخش در کودهای گیاهی استفاده می‌شود که باعث افزایش جذب مواد مغذی توسط گیاه می‌شود.
4. استفاده در صنایع صابون‌سازی: اسید استئاریک به عنوان یک ماده افزودنی در صابون‌ها و محصولات بهداشتی استفاده می‌شود. این اسید به عنوان یک ماده ضد باکتری و ضد قارچی در صابون‌ها و محصولات بهداشتی استفاده می‌شود.
5. استفاده در صنایع نساجی: اسید استئاریک به عنوان یک ماده افزودنی در رنگ‌های پارچه‌ها و نخ‌ها استفاده می‌شود. این اسید به عنوان یک ماده اسیدیته‌بخش در رنگ‌های پارچه‌ها و نخ‌ها استفاده می‌شود که باعث افزایش ثبات رنگ در این محصولات می‌شود.
6. اسید استاریک در آتش‌کاری جهت پوشش دادن توسط پودرهای فلزی نظیر آلومینیم و آهن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
7. اسید استئاریک بعنوان مانع روی فیلم نیز تولید می‌ شود؛ با افزودن این ماده به سطح فیلم، دقت اجزای مکانیکی آن افزایش می‌ یابد و از تغییر خواص سطحی آن جلوگیری می‌ شود، در نتیجه گسترش یا خزش آن کاهش می‌ یابد.

مزایای استفاده از اسید استئاریک :

1.  افزایش ماندگاری محصولات: استفاده از اسید استئاریک به عنوان یک ماده نگهدارنده، ماندگاری محصولات را افزایش می‌دهد.
2.  بهبود طعم و عطر محصولات: اسید استئاریک به عنوان یک ماده افزودنی غذایی، می‌تواند بهبود طعم و عطر محصولات را فراهم کند.
3.  کاهش pH محصولات: اسید استئاریک می‌تواند pH محصولات را کاهش دهد و از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری کند.
4.  افزایش جذب مواد مغذی: استفاده از اسید استئاریک می‌تواند جذب مواد مغذی در بدن را افزایش دهد.
5.  کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی: مصرف اسید استئاریک می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
6.  کاهش التهابات: اسید استئاریک می‌تواند به عنوان یک ضد التهاب طبیعی عمل کند و به کاهش التهابات در بدن کمک کند.
7.  کاهش درد: استفاده از اسید استئاریک می‌تواند به کاهش درد در برخی بیماری‌ها کمک کند.

معایب استفاده از اسید استئاریک :

1. خطرات برای سلامتی: استفاده از اسید استئاریک می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای سلامتی شود. این اسید می‌تواند باعث تحریک مخاط معده شود و باعث ایجاد درد و سوزش شود. همچنین، مصرف طولانی مدت این اسید می‌تواند باعث ایجاد زخم معده شود.
2. افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی: مصرف اسید استئاریک می‌تواند باعث افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی شود. این اسید می‌تواند باعث افزایش سطح کلسترول بد در بدن شود و باعث افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی شود.
3. افزایش خطر بروز سرطان: مصرف اسید استئاریک می‌تواند باعث افزایش خطر بروز سرطان شود. این اسید می‌تواند باعث تحریک سلول‌های بدن شود و باعث افزایش خطر بروز سرطان شود.
4. تداخل با داروها: استفاده از اسید استئاریک می‌تواند باعث تداخل با داروهای دیگر شود. این اسید می‌تواند باعث کاهش اثربخشی برخی داروها شود و باعث افزایش خطر بروز عوارض جانبی شود.
5. تحریک پوست: استفاده از اسید استئاریک می‌تواند باعث تحریک پوست شود و باعث ایجاد خارش و سوزش شود. همچنین، مصرف این اسید می‌تواند باعث ایجاد حساسیت در پوست شود.

انواع اسید استئاریک :

اسید استئاریک یک ترکیب شیمیایی است که در بسیاری از صنایع شیمیایی و فرآوری مواد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اسید به دو صورت مایع و جامد در دسترس است. اسید استئاریک مایع به عنوان یک اسید قوی شناخته می‌شود و در صنایع نساجی، رنگرزی، پلاستیک، لاستیک، صنایع الکترونیکی و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسید استئاریک جامد نیز به دو نوع مختلف، یعنی اسید استئاریک فنولیک و اسید استئاریک سولفونیک تقسیم می‌شود. هر دو نوع اسید استئاریک جامد در صنایع شیمیایی، داروسازی، رنگرزی، پلاستیک، لاستیک و ... مورد استفاده قرار می‌گیرند.
 

تفاوت اسید استئاریک فنولیک و اسید استئاریک سولفونیک چیست :

اسید استئاریک فنولیک (Phenolic acid) و اسید استئاریک سولفونیک (Sulfonic acid) دو نوع از اسیدهای آلی هستند که در شرایط مختلف به دست می‌آیند و تفاوت‌هایی در خصوص خواص و کاربردهای آن‌ها وجود دارد. - اسید استئاریک فنولیک: این نوع اسید از ترکیبات فنولیک است که در میوه‌ها، سبزیجات و گیاهان یافت می‌شود. این اسید به دلیل داشتن گروه فنولیک، خواص آنتی‌اکسیدانی دارد و می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های قلبی، سرطان و دیگر بیماری‌های مرتبط با استفاده از آنتی‌اکسیدان‌ها مؤثر باشد. همچنین، این اسید به عنوان یک ماده طبیعی ضد باکتری و ضد قارچ نیز شناخته شده است. 
اسید استئاریک سولفونیک: این نوع اسید از ترکیبات سولفونیک است که در شرایط خاصی به دست می‌آید. این اسید به دلیل داشتن گروه سولفونیک، خواص اسیدی قوی دارد و می‌تواند در فرایندهای شیمیایی مختلف مؤثر باشد. همچنین، این اسید به عنوان یک ماده کاتالیزور نیز استفاده می‌شود و می‌تواند در فرایندهایی مانند سنتز شیمیایی، پلیمریزاسیون و تولید داروها مورد استفاده قرار گیرد.

استانداردهای بین المللی اسید استئاریک

استانداردها و مشخصات اسید استئاریک به صورت بین‌المللی توسط چند سازمان تعریف شده است:

• CODEX Alimentarius کدکس آلیمنتاریوس استانداردهایی برای اسید استئاریک تعریف کرده است ؛ مثلاً میزان خلوص اسید استئاریک باید حداقل 40% باشد.
• ISO استاندارد ISO 6321 برای اسید استئاریک وجود دارد که مشخصات فیزیکی و شیمیایی آن را تعریف می‌کند.
• FCC یا کد مواد غذایی فدرال آمریکا نیز استانداردهایی برای خلوص و کیفیت اسید استئاریک تعیین کرده است.
• BP دارونامه بریتانیا استاندارد BP را برای اسید استئاریک مشخص کرده است.
• USP دارونامه ایالات متحده نیز استانداردهایی برای خلوص و سایر ویژگی‌ های اسید استئاریک دارد.

در مجموع این استانداردها بر خلوص، درجه ذوب، چگالی، میزان اسیدیته و سایر خواص فیزیکی و شیمیایی تاکید دارند.

نکات ایمنی استفاده از اسید استئاریک

هنگام کار با اسید استئاریک باید نکات ایمنی زیر رعایت شود:

• استفاده از وسایل حفاظت فردی از جمله عینک ایمنی، ماسک، دستکش و روپوش آزمایشگاهی الزامی است.
• از تماس مستقیم اسید استئاریک با پوست، چشم و لباس باید خودداری کرد. در صورت تماس فوراً محل را با آب فراوان بشویید.
• اسید استئاریک را نباید ببلعید یا استنشاق کنید. در محیط کار باید از تهویه مناسب استفاده شود.
• هنگام کار با اسید استئاریک از خوردن، آشامیدن و سیگار کشیدن باید اجتناب کرد. 
• پس از اتمام کار باید دست‌ها را به خوبی بشویید.
• مواد نشت کرده را با مواد جاذب مناسب جمع‌آوری کنید و طبق دستورالعمل دفع کنید.
• در محل کار با اسید استئاریک باید از وجود تجهیزات اورژانس اطمینان حاصل کرد.

نگهداری و انبار اسید استئاریک

برای نگهداری و انبار کردن اسید استئاریک باید نکات زیر را رعایت کرد:

• اسید استئاریک باید در محل خشک و خنک نگهداری شود تا از کپک زدن و فساد آن جلوگیری شود ، دمای انبار باید حدود 15 تا 20 درجه سانتی‌گراد باشد.
• محل نگهداری باید تهویه مناسبی داشته باشد تا از تجمع بوی نامطبوع جلوگیری شود.
• بسته‌ بندی مناسب انجام شود. معمولا از بشکه‌ های فلزی یا پلاستیکی استفاده می‌شود.
• از نور مستقیم خورشید و منابع گرما باید دور نگه داشته شود.
• نباید با مواد شیمیایی واکنش‌پذیر مانند قلیاها، اکسیدکننده‌ها، هالوژن‌ها و ... در تماس باشد.
• ظروف باید کاملاً دربسته و محکم باشند تا از تبخیر و اکسیداسیون جلوگیری شود.
• دسترسی به اسید استئاریک باید محدود باشد.